To kolejna publikacja z serii poświęconej polskiej refleksji politycznej, odnoszącej się do integracji Europy Środkowo-Wschodniej. Czytelnik znajdzie w niej teksty historyków, politologów i ekspertów z dziedziny stosunków międzynarodowych. Dotyczą one relacji zachodzących między Polską i Polakami a narodami Europy Środkowo-Wschodniej: Węgrami, Czechami, Słowakami, Rumunami i ich państwami od schyłku XIX do początku XXI wieku. Autorzy uwzględniają nie tylko fakty z zakresu wzajemnych stosunków pomiędzy Warszawą, Budapesztem, Pragą, Bratysławą i Bukaresztem, lecz także ich zaczyn – polskie koncepcje, projektujące kształt relacji z Madziarami, Czechami, Słowakami i Rumunami oraz odtworzonymi przez nich w XX wieku suwerennymi państwami.

First part of the issue investigates the various presentations of space and its entanglement with ideology. The authors of the articles focus on the cultural representations of space, how they influence social emotions, and how they create and affect social imaginaria and national identifications. An international researchers discuss the directions of changes and the character of processes that mostly occur in Central, Eastern, and South-Eastern Europe in the twentieth and twenty-first century and address symbolic disputes over space or antagonized forms of space representation associated with old and new national conflicts. Pierwsza część rocznika poświęcona jest badaniom różnych konstruktów przestrzeni i ich uwikłania w ideologię. Autorzy poszczególnych artykułów koncentrują się przede wszystkim na kulturowych reprezentacjach przestrzeni, na tym, jak wpływają one na emocje społeczne, jak tworzą i wpływają na społeczne wyobrażenia i narodowe identyfikacje. Międzynarodowe grono badaczy omawia kierunki zmian i charakter procesów występujących w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej w XX i XXI wieku, a także odnosi się do symbolicznych sporów o przestrzeń lub sprzecznych wyobrażeń o niej wynikających z dawnych i nowych konfliktów narodowych.

Europa Środkowa i pandemia COVID-19. Od transformacji antropologicznej do rekompozycji geopolitycznej Drugi tom serii PLURALITÉS EUROPÉENNES jest zwieńczeniem minigrantu 4EU+ „L'Europe Centrale face a la pandémie” (2020–2021). W publikacji przeanalizowano, jak ewoluowała sytuacja geopolityczna, społeczna i ekonomiczna w Europie Środkowej pod wpływem pandemii COVID-19. W piętnastu tekstach naukowcy z europejskich ośrodków badawczych – politolodzy, ekonomiści i socjolodzy – ukazują, w jaki sposób nauka zareagowała na kryzys pandemiczny, i komentują pojawienie się głębokiego zrozumienia tego nowego zjawiska. Monografia identyfikuje związane z pandemią problemy i wyzwania w regionie środkowoeuropejskim. Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC BY 3.0 PL) (pełna treść wzorca dostępna pod adresem: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode). ****** Le livre représente le deuxième volume de la série « PLURALITÉS EUROPÉENNES ». Il constitue l’aboutissement du projet Mini Grant 4EU+ « L’Europe centrale face à la pandémie » (2020-2021). Les contributions s’inscrivent dans la réflexion sur l’évolution de la pandémie de la COVID-19 sur la situation géopolitique, sociale, économique en Europe centrale. Quinze textes de chercheurs venant de divers centres de recherche européens (politologues, économistes, sociologues) montrent comment la science a réagi face à la crise pandémique et comment elle a permis d’analyser en profondeur ce phénomène nouveau. La monographie examine ainsi les problèmes et les défis liés à la pandémie en Europe centrale. Publication basée sur Creative Commons Attribution 3.0 PL (CC BY 3.0 FR) (modèle complet disponible sur: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/fr/legalcode). ****** Central Europe Facing COVID-19 Pandemic. From the Anthropological Transformation Towards the Geopolitical Recomposition The second volume of the PLURALITÉS EUROPÉENNES series is a collection of fifteen texts written by scientists from European research centres, who analyze changes which occured in Central Europe under the influence of COVID-19 pandemic in the geopolitical, social and economic situation and who show how science responded to the pandemic crisis. The publication is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Poland license (CC BY 3.0 EN) (full license available at: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/legalcode). ********* Dr Kinga Torbicka (ORCID 0000-0002-6625-5060) – historyk, politolog, doktor nauk humanistycznych Université de la Sorbonne Nouvelle Paris 3. Badaczka Ośrodka Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich Uniwersytetu Warszawskiego. Analityczka francuskiego think tanku „Groupe d’études géopolitiques” przy ENS Paris. Badaczka stowarzyszona Instytutu Europa Varietas (Szwajcaria). Stypendystka rządu francuskiego. Kierowniczka grantu 4EU+ „L’Europe centrale face a la pandémie” (2020-2021). Jej zainteresowania badawcze dotyczą geopolityki, bezpieczeństwa w Europie, regionu Europy Środkowo-Wschodniej w strefie euroatlantyckiej ze szczególnym uwzględnieniem Grupy Wyszehradzkiej, Trójkąta Weimarskiego, Ukrainy oraz Rosji, a także polsko-francuskich stosunków politycznych po 1989 roku. --------- Doc. Kinga Torbicka (ORCID 0000-0002-6625-5060) – historienne, politiste, docteure en sciences humaines de l’Université Sorbonne Nouvelle Paris 3. Chercheuse au Centre de civilisation française et d’études francophones a l’Université de Varsovie. Chercheuse au Groupe d’études géopolitiques ENS Paris. Chercheuse associée a l’Institut Europa Varietas (Suisse). Les principaux domaines de recherche comprennent: la sécurité en Europe, la sécurité de l’Europe centrale et orientale dans la zone euro-atlantique, en particulier le Groupe de Visegrad, le triangle de Weimar, l’Ukraine et la Russie, les relations politiques entre la Pologne et la France depuis 1989. --------- PhD Kinga Torbicka (ORCID 0000-0002-6625-5060) – historian, political scientist, doctor of Humanities at Université de la Sorbonne Nouvelle Paris. 3. Researcher at the Center for French Culture and Francophone Studies of the University of Warsaw. Analyst at the French think tank "Groupe d'études géopolitiques" at ENS Paris. Associate researcher at the Europa Varietas Institute (Switzerland). French government scholarship holder. Manager of the 4EU + grant "L'Europe centrale face a la pandémie" (2020-2021). Her research interests concern geopolitics, security in Europe, the region of Central and Eastern Europe in the Euro-Atlantic zone, with particular emphasis on the Visegrad Group, the Weimar Triangle, Ukraine and Russia, as well as Polish-French political relations after 1989.

„Studia Wyborcze” to półrocznik ukazujący się od 2006 r. Jest to interdyscyplinarne forum wymiany wiedzy i poglądów w zakresie szeroko pojętej tematyki wyborczej i referendalnej: na jego łamach publikują prawnicy, socjologowie oraz politolodzy i jako takie jest unikalne na polskim rynku wydawniczym. Teksty ukazujące się w „Studiach Wyborczych” stanowią źródło wiedzy o prawie wyborczym, systemach wyborczych oraz referendum i praktycznych aspektach funkcjonowania określonych rozwiązań w Polsce i na świecie. Czasopismo to stanowi także forum wymiany myśli i poglądów na temat obowiązujących i postulowanych rozwiązań, adresowane nie tylko dla osób zajmujących się naukowo zagadnieniami wyborczymi, ale i także dla tych, którzy zgłaszają postulaty zmian w zakresie rozwiązań prawa wyborczego i referendalnego, obowiązującego w Polsce. W „Studiach Wyborczych” publikują nie tylko autorzy rodzimi, ale znaczna część tekstów nadsyłana jest przez autorów z innych państw. Taka perspektywa pozwala czytelnikowi spojrzeć z dystansem na rozwiązania polskie i dyskusję, jaka toczy się na temat prawa wyborczego i wyborów oraz instytucji referendum wśród polskich przedstawicieli nauki, polityków i dziennikarzy. Głównym odbiorcą jest jednak krajowe i zagraniczne środowisko naukowe.

Od Redakcji Prezentowany zeszyt „Przeglądu Socjologicznego” poświęcony został dziejom socjologii polskiej. Pragniemy przy tej okazji przypomnieć wydarzenie z roku 1860, a więc sprzed 150 lat, kiedy to wydano dwie książki: we Lwowie: Myśl ogólną fizyologii powszechnej Józefa Supińskiego oraz w Warszawie Uwagi nad obecnym stanem robotników wiejskich w Królestwie Polskim Ludwika Górskiego. Rok 1860 przyjąć można jako cezurę w dziejach refleksji o społeczeństwie, datę narodzin w Polsce właściwej socjologii. W obu tych pracach nawiązano do socjologów francuskich - do Augusta Comte`a (Supiński) i do Frédèrica Le Play`a (Górski). Działo się to w 21 lat po opublikowaniu tomu IV Kursu filozofii pozytywnej, gdzie Comte wprowadził nową nazwę do leksykonu nauk - „socyologia”, jak to się naówczas u nas pisało, w 5 lat po wydaniu Les Ouvriers européens pióra francuskiego socjografia. Daty to stosunkowo wczesne,zważywszy, że rozprzestrzenianie się idei tej nowej nauki na świecie nabrało tempa przede wszystkim za sprawą Herberta Spencera, którego socjologiczna twórczość poczęła się dopiero w szóstej dekadzie XIX stulecia. Supiński zaczynał swą pracę od pytania, o to „gdzież są ludzie w przeszłości całej, którzy by dostrzegli i zrozumieli przyrodzony organizm stowarzyszenia ludzkiego?”, zaś Górski głosił, iż wszelkie opinie o rzeczywistości społecznej wsi „winny być poparte gruntownym zbadaniem moralnego i materialnego stanu pojedynczych rodzin robotników w różnych okolicach kraju”.

Od Redakcji Uwadze czytelnika proponujemy lekturę kolejnego tomu „Przeglądu Socjologicznego” o zróżnicowanej treści. Pierwszą część tomu poświęcamy problematyce przemian i sytuacji uniwersytetu, szerzej szkolnictwa wyższego. Problematyka ta jest żywo dyskutowana w środowisku akademickim. Poświęcamy jej artykuł A. Boczkowskiego, skoncentrowany na dylematach umasowienia i uzawodowienia studiów wyższych. Drugi tekst, autorstwa I. Wagner, omawia sytuację naukowców w warunkach przemian instytucjonalnych. Ponadto zaprosiliśmy do dyskusji kilkoro autorów. Ich wypowiedzi dotyczą tych aspektów funkcjonowania uniwersytetu, które ich zdaniem są ważne dla uczestników społecznego pola nauki. Publikujemy wypowiedzi B. Fatygi, J. Kulpińskiej, Ł. Sułkowskiego i T. Szawiela. Dyskusję chcemy kontynuować w następnych zeszytach Przeglądu. Zapraszamy do udziału. Na drugą część tomu składają się trzy artykuły o zróżnicowanej tematyce: I. Sadowski przedstawia interdyscyplinarny obszar teoretyczno-badawczy neoinstytucjonalizmu, M. Nowicka (w nawiązaniu do książki T. Zaryckiego) omawia problem postkolonialnej sytuacji Europy Środkowo-Wschodniej po transformacji ustrojowej, zaś K. Franczak prezentuje założenia tzw. analizy ramowania (framing analysis), perspektywy badawczej skupionej na schematach interpretacji stosowanych w przekazach medialnych oraz różnych odmianach działań zbiorowych. W tomie znajdziemy także recenzję publikacji poświęconej przemianom kulturowym. Zwracamy uwagę na wydarzenia środowiskowe, publikując relacje z dwóch konferencji: na temat socjologii literatury oraz o aktualnej sytuacji socjologii i socjologów.